ప్రమద- శకుంతలా దేవి

ప్రమద

మ్యాథ్స్ తో మ్యాజిక్ చేసిన మానవ కంప్యూటర్ – శకుంతలా దేవి

-నీరజ వింజామరం 

          సర్కస్ లో పని చేసే ఒక  వ్యక్తి తన మూడేళ్ల కూతురితో కార్డ్స్ ఆడుతున్నాడు. ప్రపంచాన్నే తన గారడీలతో మెప్పించ గల ఆ వ్యక్తి , మాటలు కూడా సరిగ్గా రాని తన చిన్నారి కూతురిచేతిలో ఓడిపోతున్నాడు. ఆ క్షణంలో కన్న ప్రేమతో పొంగిపోయి నప్పటికీ, తన కూతురు ఒక అద్భుతమని అతను గుర్తించాడు. అసాధారణ ప్రతిభాశాలి అయిన తన కూతురి మేధస్సును ప్రపంచానికి పరిచయం చేయాలని ఆయన తీసుకున్న నిర్ణయమే ‘మానవ కంప్యూటర్’ శకుంతలా దేవిని మనకందించింది.

          శకుంతలా దేవి 1929 నవంబర్ 4న బెంగళూరులో ఒక సాంప్రదాయ కన్నడ బ్రాహ్మణ కుటుంబంలో జన్మించారు. ఆమె తండ్రి, సి.వి. సుందరరాజ అయ్యంగార్. సుందరరాజ అయ్యంగార్ ఒక సర్కస్ కంపెనీలో కళాకారునిగా పనిచేశారు. ఇది ఆ కాలంలో బ్రాహ్మణ కుటుంబానికి చాలా అసాధారణమైన వృత్తి.

          సాంప్రదాయ పూజారిగా ఉండాల్సిన ఆయన, ఆర్థిక అవసరాల కారణంగా సర్కస్‌లో చేరారు. ఆయన సర్కస్‌లో, గారడీలు మరియు ఇతర విన్యాసాలు ప్రదర్శించే వారు.

          తన కూతురికి కార్డ్ ట్రిక్స్ నేర్పుతున్నప్పుడు, చిన్నారి శకుంతల ఆ సంఖ్యలను అద్భుతంగా గుర్తుపెట్టుకోవడమే కాక, క్లిష్టమైన గణనలను వేగంగా చేయడం చూసి ఆయన ఆశ్చర్యపోయారు. ఆమె అద్భుతమైన గణిత ప్రతిభను ప్రపంచానికి పరిచయం చేయడానికి ఆమె తండ్రి ఆమెతో కలిసి దేశంలో అనేక ప్రదర్శనలు ఇవ్వడం మొదలు పెట్టారు.

          కేవలం ఐదు సంవత్సరాల వయసులోనే, శకుంతలా దేవి మైసూరు విశ్వ విద్యాలయంలో తన తొలి గణిత ప్రదర్శన ఇచ్చారు. అప్పటికే ఆమె అనేక కఠినమైన గణిత సమస్యలను అద్భుతంగా పరిష్కరిస్తూ అందరినీ ఆశ్చర్యపరిచారు.

          ఆమె తల్లి ఒక సాంప్రదాయ గృహిణి. సర్కస్ వృత్తిని స్వీకరించిన భర్తకు, కూతురి అసాధారణ ప్రయాణానికి తన శాయశక్తుల సహకరించారు.

          శకుంతలా దేవి ఏనాడూ పాఠశాలకు వెళ్లలేదు. ఆమె తండ్రే ఆమెకు తొలి గురువు అయ్యారు. ఆమె చదవడం, రాయడం కూడా స్వయంగా నేర్చుకున్నవే.

          చిన్న వయసులోనే ఆమె ప్రతిభ ద్వారా వచ్చే ఆదాయం, ఆ కుటుంబాన్ని పోషించడానికి ప్రధాన వనరుగా మారింది. అందుకే ఆమె బాల్యం ఆటపాటలతో కాకుండా, అనేక ప్రదర్శనలు ఇవ్వడంతో గడిచింది.

          1944లో, శకుంతలా దేవి తన 15వ ఏట తన ప్రతిభను ప్రదర్శించడానికి తన అన్నయ్యతో కలిసి లండన్‌ వెళ్ళారు. అక్కడ ఆమెకు లభించిన ప్రశంసలు మరియు గుర్తింపు ఆమె కెరీర్‌ను  మలుపు తిప్పాయి.

          ప్రపంచంలోని ప్రఖ్యాత విశ్వవిద్యాలయాలలో మరియు సంస్థలలో ఆమె అనేక ప్రదర్శనలు ఇచ్చారు. ప్రతిసారీ , ఆమె ప్రేక్షకులను మరియు శాస్త్రవేత్తలను తన అద్భుతమైన గణన వేగంతో నిశ్చేష్టులను చేశారు.

          1980 జూన్ 18న, లండన్‌లోని ఇంపీరియల్ కాలేజీలో, శకుంతలా దేవి, రెండు యాదృచ్ఛికంగా ఎంచుకున్న 13-అంకెల సంఖ్యలను గుణించి, కేవలం 28 సెకన్లలో సరైన సమాధానాన్ని ఇచ్చారు.

          ఈ అద్భుత ఘనతను ‘గిన్నిస్ బుక్ ఆఫ్ వరల్డ్ రికార్డ్స్’లో నమోదు చేశారు.

          పెద్ద సంఖ్యలకు ఘనమూలాన్ని (Cube Root) మరియు వర్గమూలాన్ని (Square Root) వేగంగా లెక్కించడంలో ఆమె నిపుణురాలు.

          ఒక వ్యక్తి పుట్టిన తేదీని అడిగి, ఆ తేదీ ఏ వారం వచ్చిందో తక్షణం చెప్పగలిగే అసాధారణ సామర్థ్యం కూడా ఆమెకు ఉండేది.

          ఆమె గణన వేగం మరియు ఖచ్చితత్వం అప్పటి అత్యంత వేగవంతమైన కంప్యూటర్‌ల కంటే కూడా వేగంగా ఉండేది. అమెరికాలోని యూనివర్శిటీ ఆఫ్ కాలిఫోర్నియా, బర్కిలీలో ఆమె సామర్థ్యాన్ని పరీక్షించిన  ప్రొఫెసర్ ఆర్థర్ జెన్సన్ ఆమెను ‘మానవ కంప్యూటర్’ అని కీర్తించారు.

          శకుంతలా దేవి మేధస్సుకేవలం గణితానికే పరిమితం కాలేదు. ఆమె రచయిత్రిగా, జ్యోతిష్యురాలిగా కూడా పేరుపొందారు. ఆమె గణిత పజిల్స్‌పై అనేక పుస్తకాలు రాశారు.

          శకుంతలా దేవి తన జీవితంలో అంతులేని ఆత్మవిశ్వాసం, అంకితభావం మరియు ప్రతిభను ప్రదర్శించారు. ఆమె ప్రపంచ పర్యటనలు చేసి, ప్రజలకు గణితాన్ని ఒక భయపడాల్సిన సబ్జెక్ట్‌గా కాకుండా, ఆనందించదగిన కళగా పరిచయం చేశారు.

          ఆమె ‘మైండ్ డైనమిక్స్’ (మనస్సు యొక్క శక్తి) అనే సిద్ధాంతాన్ని అభివృద్ధి చేశారు.

          “మానవ మనస్సు కంప్యూటర్ కంటే గొప్పది మరియు సాటిలేని సామర్థ్యాలను కలిగి ఉంది, మానవ మనస్సును కంప్యూటర్లతో పోల్చడం సరికాదు” అని ఆమె దృఢంగా విశ్వసించారు.

          ప్రపంచాన్ని తన గణిత మేధస్సుతో ఆశ్చర్యపరిచిన శకుంతలా దేవి, వృత్తి జీవితంలో ఎంత అద్భుతంగా రాణించారో, వ్యక్తిగత జీవితంలో, ముఖ్యంగా వైవాహిక జీవితంలో అంతకంటే ఎక్కువ ఒడిదుడుకులను  ఎదుర్కొన్నారు.

          శకుంతలా దేవి కోల్‌కతాకు చెందిన ఐ.ఏ.ఎస్. అధికారి పరేతోష్ బెనర్జీని 1960 లో  వివాహం చేసుకున్నారు.

          శకుంతలా దేవి యొక్క వైవాహిక బంధం కొన్ని సంవత్సరాలకే విచ్ఛిన్నమైంది ఈ వివాహ వైఫల్యానికి కారణం చాలా వ్యక్తిగతమైనది మరియు అసాధారణమైనది.

          వివాహం జరిగిన కొంత కాలానికి, తన భర్త పరేతోష్ బెనర్జీ స్వలింగసంపర్కుడని శకుంతలా దేవి తెలుసుకున్నారు. ఈ విషయం ఆ బంధం విడిపోవడానికి ప్రధాన కారణమైంది.

          వారిద్దరూ విడిపోయినప్పటికీ, తమ కుమార్తె పెంపకం కోసం ఇద్దరూ బాధ్యత వహించారు.

          తన భర్త స్వభావం శకుంతలా దేవిపై తీవ్ర ప్రభావాన్ని చూపింది.

          స్వలింగ సంపర్కం గురించి మరింత లోతుగా అర్థం చేసుకోవాలనే ఆలోచనతో , ఆమె 1977లో ‘ది వరల్డ్ ఆఫ్ హోమోసెక్సువల్స్’ అనే పుస్తకాన్ని రాశారు.

          ఇది భారతదేశంలో స్వలింగ సంపర్కంపై ప్రచురించబడిన మొట్టమొదటి విద్యా పరమైన అధ్యయనాలలో ఒకటిగా పరిగణించబడుతుంది. ఈ పుస్తకం స్వలింగ సంపర్కులను అంగీకరించాలని, వారిని నేరస్థులుగా పరిగణించకూడదని గట్టిగా వాదించింది.

          1970లలో, భారతదేశంలో ఈ అంశంపై బహిరంగంగా మాట్లాడటం, పుస్తకం రాయడం అనేది చాలా సాహసోపేతమైన మరియు వివాదాస్పదమైన చర్య.

          శకుంతలా దేవికి రాజకీయాలపై ఆసక్తి ఉండేది. ఆమె స్వతంత్ర అభ్యర్థిగా లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో రెండు సార్లు పోటీ చేశారు. 1980లో మెదక్ లోక్‌సభ నియోజకవర్గం నుంచి అప్పటి మాజీ ప్రధాని ఇందిరా గాంధీపై కూడా పోటీ చేసి ఓడిపోయారు.

          ఆమె 2013 ఏప్రిల్ 21న, 83 ఏళ్ల వయసులో, బెంగుళూరులో తుది శ్వాస విడిచారు.

          ఆమె అద్భుతమైన జీవితాన్ని స్ఫూర్తిగా తీసుకుని, బాలీవుడ్‌లో ‘శకుంతలా దేవి’ అనే పేరుతో 2020 లో ఒక బయోపిక్ రూపొందించబడింది. ఈ సినిమాలో ప్రముఖ నటి విద్యా బాలన్ శకుంతలా దేవి పాత్రను పోషించారు. ఈ చిత్రం ఆమె జీవితంలోని ముఖ్య ఘట్టాలను, అంకెల్లో ఆమె ప్రయాణాన్ని అద్భుతంగా చూపించింది.

          శకుంతలా దేవి ఒక అద్భుతమైన వ్యక్తి. ఆమె కేవలం ‘గణిత మాంత్రికురాలు’ మాత్రమే కాదు, ఆత్మవిశ్వాసానికి, లింగ సమానత్వానికి మరియు అసాధారణమైన ప్రతిభకు నిలువెత్తు నిదర్శనం. అంకెలకు భాష ఉంటే, అది ఖచ్చితంగా శకుంతలా దేవి నోటి నుంచే వినిపించేది అనడంలో సందేహం లేదు. ఆమె గణిత ప్రపంచానికి అందిం చిన సేవలు చిరస్మరణీయమైనవి.

*****