
తల్లిపాల సౌకర్యాల కోసం పోరాడిన న్యాయవాది నేహా రస్తోగి
-నీలిమ వంకాయల
తల్లిపాలు ఇవ్వడం అనేది సహజమైన ప్రక్రియ. ఇది తల్లికి, శిశువుకు అనేక ఆరోగ్య ప్రయోజనాలను అందిస్తుంది. ఇంత ప్రాముఖ్యత కలిగిన అంశం అయినప్పటికీ, బహిరంగ ప్రదేశాల్లో తల్లిపాలను అందించే సౌకర్యాలు తరచుగా నిర్లక్ష్యం చేయబడుతూ నే ఉన్నాయి. ఢిల్లీలోని సందడిగా ఉండే నగరంలో, ఒక ఉద్వేగభరితమైన న్యాయవాది అయిన నేహారస్త్యోగి మార్పు కోసం తపించి, మహిళలకు తల్లిపాల హక్కులు, సౌకర్యాల కోసం పోరాడటానికి తనను తాను అంకితం చేసుకున్నారు.
నేహా లింగ సమానత్వం, మహిళల హక్కుల కోసం ఎప్పుడూ ఆలోచిస్తూ ఉండేవారు. బహిరంగ ప్రదేశాల్లో పాలిచ్చే సమయంలో మహిళలు ఎదుర్కొనే సవాళ్ళను గుర్తించారు. స్వయంగా తాను ఒక తల్లిగా పొందిన వ్యక్తిగత అనుభవాల నుండి ఆమె ప్రేరణ పొందింది. చనుబాలివ్వడానికి తగిన సౌకర్యాలు లేకపోవడాన్ని చూసి, ఆమె సానుకూల మార్పును తీసుకురావడానికి బాలింతలకు సహాయక వాతావరణాన్ని సృష్టించడానికి సంకల్పాన్ని తీసుకుంది.
నేహా రస్తోగి బహిరంగ ప్రదేశాల్లో తల్లిపాలు ఇచ్చే సౌకర్యాలను నెలకొల్పేందుకు అనేక న్యాయపరమైన సవాళ్ళను ఎదుర్కొంది. పాలిచ్చే తల్లుల కోసం ప్రత్యేక ప్రాంతాలు లేకపోవడం వారి గోప్యత, గౌరవం, సమాన హక్కులను ఉల్లంఘించినట్లు ఆమె గుర్తించింది. ఈ సమస్యను పరిష్కరించడానికి జాతీయ, అంతర్జాతీయ చట్టాలు, విధానాలు ఇంకా తల్లిపాల హక్కులకు మద్దతు ఇచ్చే మార్గదర్శకాల పై విస్తృతమైన పరిశోధనలు చేయడం ప్రారంభించింది. ఈ జ్ఞానంతో సాయుధమైన బహుముఖ న్యాయ వాద పోరాటాన్ని ప్రారంభించింది. తల్లి పాలివ్వడం యొక్క ప్రాముఖ్యత, సరైన సౌకర్యాల అవసరం గురించి స్త్రీ, పురుషులు ఇద్దరికీ అవగాహన కల్పించడానికి అవగాహన డ్రైవ్లు, పబ్లిక్ సెమినార్లు, వర్క్షాప్లను నిర్వహించింది. స్థానిక మహిళా సంస్థలు, వైద్య నిపుణులు, పాలకులతో కలిసి పిల్లల అభివృద్ధి, తల్లి ఆరోగ్యానికి తల్లిపాలు ఇవ్వడం యొక్క ప్రాముఖ్యతను నొక్కిచెప్పారు.
బాలింతల సౌకర్యాల కోసం PIL
ఢిల్లీలో బాలింతల హక్కులను కాపాడేందుకు న్యాయపోరాటం ప్రారంభించడానికి నేహా రస్తోగి తన న్యాయ నైపుణ్యాన్ని ఉపయోగించుకున్నారు. ఆమె ఢిల్లీ హైకోర్టులో ప్రజా ప్రయోజన వ్యాజ్యాలు (PIL ) దాఖలు చేసింది. తల్లిపాల సౌకర్యాల కొరత పై న్యాయ స్థానాలు మొదట స్పందించి ఆ సౌకర్యము కోర్టులలో ప్రారంభించాయి. తర్వాత షాపింగ్ మాల్స్, విమానాశ్రయాలు, రైల్వే స్టేషన్లు, ప్రభుత్వ కార్యాలయాలు వంటి బహిరంగ ప్రదేశాల్లో వాటిని చేర్చాలని ఆమె డిమాండ్ చేసింది.
నేహా రస్తోగి దాఖలు చేసిన PIL మీడియా దృష్టిని ఆకర్షించింది. ఈ సమస్య గురించి ప్రజలలో అవగాహన కలిగించడానికి మీడియా తోడ్పడింది. ఆమె ప్రభుత్వ అధికారులతో సంప్రదించి తల్లి పాలివ్వడాన్ని ప్రాథమిక హక్కుగా గుర్తించాలని, తల్లి పాలివ్వడానికి అనుకూలమైన ప్రదేశాలను స్థాపించడానికి తగిన వనరులను కేటాయించాలని కోరారు.
నేహా రస్తోగి అవిశ్రాంత కృషి, పోరాటం సానుకూల ఫలితాలను ఇచ్చాయి. ఆమె PIL ఢిల్లీ హైకోర్టులో ఒక సంచలనాత్మక తీర్పుకు దారితీసింది. నగరం అంతటా బహిరంగ ప్రదేశాల్లో తల్లిపాలు పట్టడానికి అనువైన ప్రాంతాలను ఏర్పాటు చేయడం తప్పనిసరి చేసింది. తల్లిపాలు ఇవ్వడం సహజ హక్కుగా కోర్టు నిర్ణయం చేసింది. ఈ విషయమై అధికారులకు బాధ్యతను నొక్కి చెప్పింది.
నేహా రస్తోగి వాజ్యంలో విజయం సాధించడంతో పరిమితమవ్వకుండా తల్లి పాలివ్వడానికి అనుకూలమైన మౌలిక సదుపాయాలను రూపొందించడానికి, అమలు చేయడానికి ఆర్కిటెక్ట్లు, అర్బన్ ప్లానర్లు, పబ్లిక్ అధికారులతో కలిసి పని చేసింది. ఆమె చొరవతో సౌకర్యవంతమైన సీటింగ్ ప్రాంతాలు, ప్రైవేట్ నర్సింగ్ గదులు, బహిరంగ ప్రదేశాల్లో తల్లిపాలు సమాచార కేంద్రాల ఏర్పాటు చేయబడ్డాయి. ఈ సౌకర్యా లు తల్లులకు సురక్షితమైన, సౌకర్యవంతమైన వాతావరణంలో తల్లి పాలివ్వడానికి దోహదపడ్డాయి.
ఢిల్లీలో తల్లిపాల సౌకర్యాల కోసం వాదించడంలో నేహా రస్తోగి యొక్క అచంచ లమైన నిబద్ధత, బాలింతల పట్ల సామాజిక దృక్పదం మార్పుకు కారణమైంది. తన న్యాయవాద నైపుణ్యాలతో సానుకూల మార్పును తీసుకువచ్చింది. బహిరంగ ప్రదేశాల్లో మహిళ తల్లిపాలు ఇచ్చే హక్కులను పొందింది. లింగ సమానత్వం, మహిళల హక్కుల ను ప్రోత్సహించడంలో చట్టపరమైన పోరాటం చేస్తూనే ప్రజల అవగాహన కలిగిస్తూ, నేహా రస్తోగి యొక్క అద్భుతమైన ప్రయాణం భవిష్యత్ తరాలకు ప్రేరణగా నిలుస్తుంది అనడంలో ఎటువంటి సందేహం లేదు.
*****

నీలిమ వంకాయల స్వస్థలం అమలాపురం. M.Sc., M.A., B.Ed. చేశారు. వృత్తి రీత్యా టీచర్. కథలు, అనువాదాలు రాయడం ప్రవృత్తి. బాలల్లో విలువలు పెంపొందించే ఆటలు, ఆడియో విజువల్స్ తయారు చేశారు.
